در سال 1972، با امضای پیمان منع گسترش سلاحهای ضد بالستیک موسوم به پیمان ABM، جنگ سرد میـان دو قدرت شرق (شوروی سابق) و غرب (آمریکا) پایان یافت. اما آمریکا یک دهه بعد، دههی 1980، برنامههای خود را برای دفاع ضد موشک آغاز کرد و پس از فروپاشی شوروی، پرده از این طرحهـا برداشت.
این برنامه که به عنوان طرح ملی دفاع موشکی(National Missile Defense (NMD)) شناخته میشود شامل طرحهایی برای مقابله با موشکهای بالستیک با کلاهک هستهای بود. چند سال بعد، مسألهی دفاع در مقابل موشکهای کروز با عنوان برنامهی دفاع موشکی (Theater Missile Defense (TMD)) نیز مطرح شد. در حال حاضـر آمریکاییها به دنبال جذب برخی از کشورهای دیگر برای توسعهی سرمایهگذاری بر روی دفاع موشکی و استقرار این سامانه در سایر نقاط دنیا میباشند. این برنـامـه به عنوان برنامهی جهانی دفاع موشکی (Global Missile Defense (GMD)) شناخته میشود.
تا کنون، رژیم صهیونیستی آمادگی خود را برای همکاری در این طرح اعلام کرده و در قسمتهایی از این طرح با آمریکا شریک شده است. غیر از رژیم صهیونیستی، آمریکاییها سامانهی دفاع موشکی را در برخی کشورهـای دیگر که در آنها پایگاه نظامی دارند و یا جزو شرکای استراتژیکشان محسوب میشوند نیـز، مستقر کـردهانـد. این کشورها شامل آلمان، هلند، یونان، کویت، عربستان سعودی، ژاپن، تایوان و کره میشوند. در نقشهی زیر، این کشورها مشخص شدهاند.
محل استقـرار سامـانهی ضد موشک پاتریـوت تا سال 2000 م.
گر چه زمان نسبتـاً زیادی از طرح دفاع ضد موشکی میگذرد، اما هنوز دقت این سـامـانهها محـدود بوده و استفادهی عملیاتی از آنها به طور کامل میسر نشده است. در جنگ اخیر آمریکا و عراق، در چنـد مورد، این سـامانهها عملکرد ناموفقی داشتهاند که منجر به سرنگونی دو هواپیمای خودی (آمریکایی و انگلیسی) نیز شده است.
هدف از انجام این پروژه، بررسی سامانههای ضدموشک و ارائهی راهکـار برای عبور از این سامانههـا میباشد. در این گزارش، بخشهای کلی پروژه و محتویات هر کدام از بخشها معرفی شدهاند.
معرفی مراحل پروژه
انجام این پروژه، شامل 3 مرحلهی کلی زیر میباشد:
-
بررسی سامانههای ضد موشک و استخراج نحوهی عملکرد آنها؛
-
بررسی راهکارهای عبور از سامانه ضد موشک؛
-
شبیهسازی راهکارهای پیشنهادی برای عبور از سامانههای ضد موشک.
در ادامه، موضوعات مورد بررسی در هر کدام از این مراحل معرفی شده است.
1- بررسی سامانههای ضدموشک و استخراج نحوهی عملکرد آنها
در این مرحله، سامانههای ضد موشکی موجود و همچنین طرحهایی که برای آینده مطرح شدهاند مورد بررسی قـرار میگیرد. موضوعات مورد بررسی در این مرحله عبارتنـد از:
-
بررسی و معرفی برنامههای دفاع ضد موشکی (NMD، TMD و GMD)؛
-
معرفی سامانه Patriot و مراحل توسعهی آن شامل سامانههای:
-
PAC-1
-
PAC-2
-
PAC-3
-
MIM-104
-
بررسی زیرسامانههای سامانهی پاتریوت و شرکتهای سازندهی آنهـا با هدف استخراج جزئیات فنی، نظیـر:
-
بررسی طرحهـا و ایدههای مربوط به آینده.
موشک PAC-2 به همراه لانچـر و رادار
2- بررسی راهکارهای عبور از سامانه ضد موشک
هدف از انجـام این مرحله، ارائهی راهکارهایی برای عبور از سامانه ضد موشک میباشد. به این منظـور در ابتـدا برنامههایی که کشورهایی نظیر چین و روسیه در مقابله با سامانه ضد موشک اتخاذ کردهاند، مورد بررسی قرار میگیرد. در ادامه، بر اساس اطلاعاتی که در مورد نحوهی کار سامانههای ضد موشک فراهم شده است، روشهـا و راهکارهای جدیدی برای عبور از این سامانه، پیشنهاد میگردد.
با توجه به مطالب فوق، موضوعات مورد بررسی در این مرحله عبارتند از:
-
بررسی راهکارهای موجود برای عبور از سامانه ضد موشک؛
-
بررسی و ارائهی راهکارهای جدید برای عبور از سامانه ضد موشک، نظیر:
-
استراتژیهای جدید در حمله؛
-
تغییر قابلیتهای عملکردی؛
-
مانورهـای جدید برای موشک بالستیک؛
-
اضافه کردن سامانـههای جدید؛
-
و ... .
-
شبیهسازی اولیه روشهای پیشنهادی جهت اصلاح کلیات روش.
3- شبیهسازی راهکارهای پیشنهادی برای عبور از سامانه ضد موشک
در این مرحله، راهکارهای پیشنهادی برای عبور از سامانه ضد موشک، به منظور ارزیابی روش و اصلاح آن، شبیهسازی میگردد. فعالیتهای این مرحله شامل "شبیهسازی سامانههای ضد موشک" و "شبیـهسازی موشک بالستیک با قابلیتهـای پیشنهادی" میباشد.
لازم به ذکر است که شبیهسازیهای این مرحله و میزان دقت آنها، بستگی زیادی به نتایج بخشهای قبلی و میزان اطلاعاتی که در آنها فراهم میشود دارد. در صورتی که اطلاعات فنی خوبی از جزئیات سامانههای دفاع ضدموشک و منطق عملکرد آنها فراهم گردد، میتوان شبیهسازیهای دقیقی را در این مرحله انجام داد. در غیـر این صورت، انجام شبیهسازیهای خیلی دقیق، منطقی نخواهد بود و به شبیهسازیهایی در حد "اثبـات امکانپذیـری"( Demonstration) اکتفـا خواهد شد.
از این رو، تخمین زمان و هزینهی انجام این مرحله، پس از انجام دو مرحلهی قبلـی که در قالب یک فـاز انجام خواهند شد، صورت میگیرد.
تخمین زمان و هزینـه
پیش از ارائهی تخمین زمان و هزینـه، توجه به دو نکته ضروری است:
-
انجام مراحل یک و دو، "بررسی سامانههای ضد موشک و استخراج نحوهی عملکرد آنها" و "بررسی راهکارهای عبور از سامانه ضد موشک"، که در قالب فاز اول پروژه انجام میشوند، در محـدودهی اطـلاعات قابل دسترس در منابع (شامل اینتـرنت، مجلات، مقالات و کتب موجود در کتابخانههای قابل دسترس) صورت میگیرد؛
-
شبیهسازی راهکارهای پیشنهادی، به عنوان فاز دوم این پروژه در نظر گرفته شده است. همانطـور که پیشتـر نیـز اشاره شد، به دلیل وابستگی حجم کار این فاز به نتایج فاز اول، تخمین زمان و هزینهی انجـام آن، فعلاً مقدور نیست.