تاکتیک های شکار تانک
بهترین وسیله برای حفظ جان در نبرد زره است. سپر جزو اولین زره های دنیا برای مقابله با ضربات شمشیر،تیر و نیزه بود، پوشیدن زره و تکامل آن نقطه عطفی در جنگ های باستان بوجود آورد، شوالیه ها زره پوشان آن دوران بودند. در جنگ جهانی اول تیربارها توان رزمی نیروهای پیاده را بسیار محدود کردند و تحرک را به حداقل رساندند، دلیل اصلی این موضوع نداشتن حفاظ لازم برای نیروهای پیاده بود، زره پوش مناسبی باید طراحی میشد انگلیسی ها با الهام از تراکتور زنجیردار هولت که در زمین های ناهموار به راحتی حرکت میکرد و با نصب ورقه های ضخیم فلزی در اطاف آن و یک سلاح مناسب جهت شلیک به دشمن وسیله مخوفی را ساختند، طراحی این وسیله تحت تدابیر امنیتی صورت گرفت و برای مخفی ماندن پروژه نام تانک به معنی مخزن آب را روی آن گذاشتند که بعد ها هم به همین نام معروف شد، البته آلمانی ها به آن پانزر، فرانسوی ها شار، اسپانیایی ها کارودکامبت و عرب ها دبابه میگویند.
آن زمان ابتدا تانک ها را به دو صورت میساختند تانک نر که مسلح به توپ و تانک ماده که مسلح به تیربار بود بعدها تانک هایی ساخته شد که هم توپ و هم مسلسل داشت، تانک ها در سال 1916 وارد جنگ شدند و با وجود تعداد کم توانستند پیروزی های زیادی کسب کنند، اولین نبرد بزرگ تانک ها در 20 نوامبر 1917 در کامبرای رخ داد در این عملیات 476 تانک شرکت کردند و توانستند به پیروزی سرنوشت سازی دست یابند، تانک ها موفق شدند با غافلگیر کردن حریف 8000 نفر را اسیر و بیش از یکصد توپ را به غنیمت بگیرند بعد از جنگ جهانی اول کشورهای انگلیس، آلمان، آمریکا، فرانسه و شوروی هرکدام طبق انتظارات و دکترین های خود در جنگ تانک هایی را طراحی کردند
.
با روشن شدن آتش جنگ جهانی دوم توسط آلمان لشگرهای زرهی با جایگاه ویژه ای وارد عمل شدند، زرهی که به نیروی مختلط متشکل از تانک، نفربر و سایر خودروها اطلاق میشود که در جبهه های نبرد نیروها را به صورت سواره جا به جا میکند. این نیرو با داشتن سه مزیت حفاظ زرهی، قدرت آتش بالا و تحرک در صف و خطوط مقدم دشمن رخنه و میتوان گفت در حمله بهترین خط شکن نبرد و در دفاع نیز بهترین سنگر متحرک است.
ابتدای جنگ جهانی دوم نیروهای پیاده با نارنجک دستی و مواد آتش زا به جنگ تانک ها میرفتند، برای انجام این کار باید افراد به تانک نزدیک میشدند که خطرات زیادی را برای آن ها در پی داشت، آن زمان توپخانه دشمن اصلی تانک به شمار می آمد، توپخانه ای که در پشت درختی یا در خرابه های شهری مخفی شده بود میتوانست تانکی را نابود کند، ورود تفنگ ها و موشک اندازهای ضد تانک توانست دوران شکست ناپذیری تانک ها را پایان بخشد.
امروزه نیروهای پیاده با مجهز شدن به انواع سلاح های ضد تانک و بهره گیری از تاکتیک های شکار تانک میتوانند بهترین و مدرنترین تانک را نابود کنند، برای اشنایی با فنون شکار تانک ابتدا باید با نقاط ضعف و قوت تانک اشنا شد.
تانک های مدرن امروزه معمولا توانایی های زیر را دارند:
1- قدرت و تحرک و سرعت بالا در زمین های ناهموار و شیب دار
2- قدرت و آتش بالا بوسیله توپ و تیربار
3- حفاظ زرهی مقاوم و چند لایه برای مقابله با اصابت احتمالی انواع مهمات پرتابی به بدنه
4- اقدامات ضد شناسایی توسط دستگاه های خنک کننده و سیستم دود استتار
در کنار این توانایی ها تانک ها عموما نقاط ضعفی هم دارند:
1- وزن سنگین و محدودیت عبور از روی پلها و زمین های نرم
2- جثه بزرگ که باعث دید و هدف قرار گرفتن میشود
3- محدودیت دید خدمه
4- عدم عبور از بعضی مناطق شهری و کوهستانی
تانک ها دارای نقاط کوری هستند که شکارچیان تانک میتوانند با بهره گیری از آن خود را به تانک نزدیک کنند، محدودیت دید در تانک های مختلف متفاوت است اما عمده تانک ها در قسمت جلو دید نسبتا خوب، در قسمت پهلو بسیار محدود و پشت سر نیز فاقد دید هستند، البته شرایط فوق هنگامی ایجاد میشود که خدمه تانک در داخل تانک با وضعیت دریچه بسته نشسته باشند. اطراف تانک را زاویه بی روح یا منطقه مرده تانک گویند به عبارت ساده تر لوله تانک از زاویه معینی پایین تر نمی آید و تانک شعاع چند متری جلوی خودش را نمیتواند با توپ یزند، این شعاع بستگی به نوع تانک دارد ولی از 25 متر تجاوز نمیکند، پس اگر شکارچی تانک در فاصله چند متری تانک قرار گیرد حتی اگر خدمه ان را ببینند قادر نیستند او را با توپ بزنند، البته به این نکته باید توجه داشت که تانک به غیر از توپ سلاح های دیگری هم دارد.
تانک ها عموما دارای نقاط آسیب پذیری به شرح زیر است:
1- زره تانک: در اطراف ارابه قطر زره متفاوت است معمولا جلوی تانک و برجک بیشترین قطر زره را دارد و آن را شیب دار درست کنند تا در صورت اصابت پرتابی کمانه کند، تنها بین برجک و بدنه در جلوی قسمت تانک آسیب پذیر بوده که هدف گیری آن هم بسیار مشکل استقسمت های پهلو، عقب و زیر تانک کمترین قطر زره را دارد و اگر مورد اصابت قرار گیرد تانک آسیب میبیند.
2- دهلیز موتور: در بسیاری از مواقع حتی انفجار نارنجک یا مواد ساده آتش زا میتواند با صدمه زدن به نقاط حساس موتور تانک را از حرکت انداخته و متوقف کند و آن را به صورت یک هدف ثابت درآورد.
3-دستگاه تعلیق (( شنی ها و چرخ های تانک )): با انفجار کوچک شنی تانک قطع و پاره خواهد شد که در اینصورت تانک متوقف میگردد، حتی قرار دادن میله، الوار و یا سنگ بزرگی در بین چرخ های هرزه گرد یا چرخ خورشیدی هم موجب توقف و یا کندی حرکت تانک میشود.
4- برجک: معمولا زره نسبتا قوی دارد، درون برجک محل قرار گرفتن مهمات و گلوله های تانک میباشد و اگر مورد اصابت شدید گلوله یا موشکی واقع شود تانک منفجر خواهد شد.
باک سوخت: شامل باک هاب داخلی و خارجی است، باک داخلی اغلب در اطراف دهلیز موتور و باک خارجی در عقب و یا بغل تانک نصب میشود، تانک ها معمولا قبل از درگیر شدن با دشمن باک های خارجی خود را خالی میکنند ولی در صورت هدف قرار گرفتن آن تانک آتش میگیرد.
6- جنگ افزارهای تانک: از کار انداختن جنگ افزارهای تانک بسیار مشکل است برای اینکار باید ابتدا تانک را از حرکت انداخت، بعد شکارچی بدون اینکه دیده شود با رعایت استتار و اختفا خود را به نزدیکی تانک برساند و با قرار دادن مواد منفجره در اطراف و یا داخل لوله توپ آن را از کار بیاندازد.
نیروهای پیاده میتوانند با انواع موشک، تفنگ ضد تانک، نارنجک تفنگی، مواد آتش زا، مین و تله های انفجاری تانک را هدف قرار دهند، بهترین وسیله برای شکارچیان استفاده از موشک های ضد تانک است، به جز جنگ افزار های ضد تانک تاکتیک های پدافندی بسیاری نیز وجود دارد که میتوان به کمک آن واحد های زرهی دشمن را متوقف و یا حرکت آن را کند نمود، از جمله این تاکتیک ها انجام عملیات تاخیری برای گرفتن وقت از دشمن است، این تاکتیک شامل ایجاد و احداث میادین مین، باتلاق، بریدگی های ضد تانک، راه بندی (( در گذرگاه های جنگلی و کوهستانی و یا ریختن سنگ بزرگ در مسیر حرکت تانک)) و ... است.
تانک ها همیشه در رزم با آرایشات نظامی حرکت میکنند، هنگام حمله به تانک ها آرایشات آن ها را بایستی در نظر گرفت، جنگ الکترونیک و اختلال در سیستم های مخابراتی برای تانک ها معضل ایجاد کرده و هماهنگی عملیات بین ان ها را از بین میبرد. نیروهای پیاده ای که همراه یا اطراف تانک ها حرکت میکنند و به آن ها اصطلاحا پیاده زرهی میگویند برای شکارچیان تانک مزاحمت ایجاد میکنند، وظیفه آن ها پاکسازی منطقه و شناسایی موانع و مواضع ضد تانک است. پیاده زرهی جاهایی که تانک ها نمیتوانند پیشروی کنند وارد عمل میشوند (( این تاکتیک برای اولین بار توسط ژنرال رومل به کار گرفت شد )).
نفرات پیاد تا نزدیکی منطقه نبرد سوار بر نفربر و تانک هستند و باید با آتش شدید توپخانه و خمپاره از پیاده شدن آن ها خودداری کرد، استفاده از توپخانه و خمپاره و... باعث میشود که خدمه درون تانک رفته و دریچه را ببندند، شلیک گلوله های دودزا دید خدمه تانک ها را کاهش میدهد، شکارچی تانک همیشه با مقداری فاصله از سایر نیروها حرکت کند تا اگر دشمن تجمع نیروها را مورد آتش شدید قرار داد به او آسیبی نرسد، تانک ها بعضی اوقات برای شناسایی مواضع ضد تانک در فواصل دور مانور میدهند که در این هنگام شکارچی نباید با آتش زود هنگام موضع اختفا خود را لو داده و موشک را هدر دهد، بلکه باید بعد از اینکه تانک ها در تیررس کامل قرار گرفتند از اطراف به ان ها کمین زد و پس از شلیک هر موشک تغیر موضع داد.
موشک های ضد نفر را بر علیه تانک نباید به کار گرفت چون قدرت لازم و کافی را ندارد فقط در صورت اجبار و اتمام مهمات ضد تانک می توان شنی تانک را با آن مورد هدف قرار داد، مهمات نباید بیهوده مصرف شود و فقط زمانی شلیک کرد که هدف مورد اصابت قرار گیرد. تیربارچی ها میتوانند با هماهنگی لازم بهترین پوشش را برای شکارچیان تانک ایجاد کنند،
هنگامی که تانکی مورد اصابت قرار گرفته هر لحظه ممکن است منفجر شود و باید از آن دور شد. در مناطق کوهستانی و شهری و ... که تانک ها با آرایش ستونی حرکت میکنند ابتدا تانک جلو و سپس تانک اخر ستون را زد و بعد از ان سایر تانک ها را مورد هدف قرار داد.
