پدافند در ارتفاع پایین ، مسئله ای است که امروزه بسیار به آن اهمیت داده می شود. جنگنده های پایین پرواز ، هلیکوپترها و موشک های کروزی که برای مخفی کردن خود از دید رادار ، در ارتفاع پایین پرواز می کنند می توانند بدور از چشم رادار ، وارد حریم هوایی هر کشوری شوند. زنجیره پدافند شامل حلقه های بسیاری می شود که یکی از این حلقه ها ، پدافند در ارتفاع پایین است.
ارتش امریکا برای نیل به این هدف طی 3 دهه گذشته ، از دو سیستم پدافند موشکی در ارتفاع پایین استفاده کرده است که شامل موشک کتف پرتاب استینگر و سیستم موشکی نیمه سنگین خودکششی MIM-72 ملقب به چاپارل می باشد. MIM-72 چاپارل ، یک سیستم پدافند هوایی متحرک کوتاه برد ساخت امریکاست.
چاپارل شامل 4 موشک AIM9 سایدویندر که بر روی برجک یک خودروی زرهی شنی دار سوار شده اند می باشد. موشک AIM9 سایدویندر ، درواقع موشک هوا به هوای فرو سرخ کوتاه برد نیروی هوایی و دریایی امریکاست که از تمامی جنگنده های امریکایی شلیک می شود که با کمی تغییر ، آن را به عنوان موشک پدافندی به خدمت گرفته اند. این نمونه سایدویندر ، درواقع نمونه تغییر یافته AIM9L می باشد. این موشک ، دارای هدایت فرو سرخ یا همان مادون قرمز است. موشک پس از قفل شدن سیستم هدایتی مادون قرمز که بر روی دماغه آن نصب است ، به سوی هدف شلیک شده و به تعقیب گرمای خروجی موتور هواپیما یا هلیکوپتر (اگزوز) پرداخته و آن را منهدم می کند. این موشک پس از شلیک ، کاملآ خودمختار بوده و نیاز به هدایت خارجی ندارد.
اگر چه تاکنون از چاپارل به صورت عملیاتی و برضد هیچ هدفی استفاده نشده ، ولی به صورتی گسترده در ارتش امریکا به خدمت گرفته شده است. همتای اروپایی چاپارل ، سیستم موشکی کوتاه برد راپیر ساخت انگلستان می باشد. از این موشک می توان برضد انواع هلیکوپتر و هواپیما که در ارتفاع پایین حرکت می کنند استفاده کرد. 4 موشک سایدویندر روی یک برجک متحرک قرار می گیرند. یک واحد آتش چاپارل ، دارای یک کامیون پشتیبانی با 8 موشک یدکی سایدویندر است.
خودروی شلیک کننده موشک ها ، از نوع M730A2 می باشد که نمونه تغییر یافته نفربر M113 است. رادار چاپارل از نوع مارک XII ساخت هیوز می باشد که در باند D کار می کند و بر روی برجک موشک نصب شده است. گفته شده برد گشف این رادار ، برابر با 30 تا 40 کیلومتر است. قیمت هر فروند موشک سیستم چاپارل ، 800000 دلار و قیمت هر واحد آتش ، 5/1 میلیون دلار است. تا سال 1990 ، ارتش امریکا 596 واحد آتش و 5353 موشک را به خدمت گرفته است. در سال 1994 ، طی فرمانی تمامی چاپارل ها از خدمت ارتش امریکا خارج و به گارد ملی پیوسته اند.
مدل های ساخته شده:
MIM-72A : نمونه اصلی تولیده شده
MIM-72B : نمونه آموزشی
MIM-72C : نمونه بهبود یافته چاپارل .با بهبود بخش هدایت AN/DAW-1 با فیوز M817 و کلاهک ترکشی M250
RIM-72C : نمونه دریایی چاپارل ساخته شده برای تایلند
MIM-72D : نمونه ساخته شده برای کسب تجربه که قبل از تولید کنسل شد
MIM-72E : نمونه تعمیر اساس شده موشک MIM-72C با موتور بدون دود M121
MIM-72F : نمونه ساخته شده از موشک MIM-72E با نمونه جدید تری از موتور M121
MIM-72G : نمونه مجهز شده بوسیله یک سیستم هدایت AN/DAW-2 بر منای جستوگر استینگر با توانایی مقاومت در مقابل اقدامات ضد الکترونیک
مشخصات فنی موشک:
طول: 2 متر و 91 سانتیمتر
قطر بدنه: 7/12 سانتیمتر
وزن: 84 کیلوگرم
حداکثر برد: 4800 متر
حداکثر ارتفاع: 2500 متر
موتور موشک: یک دستگاه موتور MK-36 مدل 5
سیستم هدایت: مادون قرمز
وزن سرجنگنده: 5/12 کیلوگرم
حداکثر سرعت: 5/2 ماخ
قطر بدنه: 7/12 سانتیمتر
وزن: 84 کیلوگرم
حداکثر برد: 4800 متر
حداکثر ارتفاع: 2500 متر
موتور موشک: یک دستگاه موتور MK-36 مدل 5
سیستم هدایت: مادون قرمز
وزن سرجنگنده: 5/12 کیلوگرم
حداکثر سرعت: 5/2 ماخ
MIM-72J : نمونه صادراتی دانگرید شده MIM-72G
M30 : نمونه مشقی