چینگ کو؛ جنگنده ای برای حفظ استقلال
ماجرای ساخت این جنگنده به آنجا باز می گردد که آمریکا به عنوان اصلی ترین تأمین کننده تسلیحات مدرن برای تایوان، در پی بهبود روابط خود با چین از تحویل برخی اقلام درخواستی تایوانیها از جمله جنگنده خودداری کرد.
با توجه به تمایل دیرینه سران سیاسی تایوان برای داشتن حکومت مستقل از چین قدرتمند، این کشور ناگزیر از افزایش توان نظامی خود بوده است، آن هم در برابر پرجمعیت ترین کشور دنیا که دارای یکی از بزرگترین و مجهزترین ارتشهای دنیا نیز هست. ضرورت موازنه قوا با چین از نگاه قدرتهای جهانی خصوصاً ایالات متحده آمریکا نیز به عاملی برای توجه آنها به تایوان و تقویت بنیه نظامی این کشور منجر شد.
در نتیجه انواع گوناگونی از تسلیحات غربی و آمریکایی از جمله هواپیماهای جنگنده، روانه تایوان گردید اما آمریکا به عنوان اصلی ترین تأمین کننده تسلیحات مدرن برای تایوان، با نگاه منفعت طلبانه، در پی بهبود روابط خود با چین از تحویل برخی اقلام درخواستی تایوانیها از جمله جنگنده های چند منظوره، خودداری نمود. بازخورد ناشی از این عمل در بین مسئولین تایوان، آنان را به این فکر واداشت تا خود، وارد عرصه شده و برای تجهیز نیروی هوایی کشورشان به یک جنگنده پیشرفته دست به کار شده و با اتکا بر توان داخلی چنین محصولی را به تولید انبوه برسانند.
اما با توجه به روابط خوب این کشور با غرب، سعی در استفاده از تجربه شرکت های مطرح و بهترین تجهیزات قابل دستیابی از آنان نیز داشتند. حاصل این تلاشها، جنگنده F-CK-1 با نام عمومی «چینگ کو» شد. چینگ کو، نام رئیس جمهور فقید تایوان، «چیانگ چینگ کو» است.
در سال 1980، شرکت توسعه صنایع هوافضایی تایوان(AIDC) که یک شرکت دولتی می باشد، مأمور طراحی یک رهگیر سریع بومی شد و پس از امضای ابلاغیه مشترک 1982 چین-آمریکا، که فروش های نظامی به تایوان را محدود می ساخت و تا حد زیادی امکان دستیابی نیروی هوایی تایوان را به اف-16 ویا اف-20 را محدود می کرد، ادامه پروژه جنگنده بومی(IDF) حتمی شد. اما موضوع انتقال پنهان برخی فناوری ها به تایوان، همواره به این برنامه کمک می نمود.
در سال 1989 نخستین پرواز نمونه تکنفره این هواپیما انجام شد و در سال 1994 عملیاتی گردید. تا سال 1999 تعداد 131 فروند به علاوه 6 فروند پیش نمونه، از این جنگنده بمب افکن سبک وزن ساخته شد.
در راستای این برنامه دفاعی، صنایع هوایی تایوان، کار توسعه موشک های هوابه هوای بومی را نیز در دستور کار قرار دادند که حاصل آن، موشک های « تین چین-1و2» است. موشک کوتاه برد تین چین-1 (TC-1) دارای جستجوگر فروسرخ کوتاه برد بوده و از 1991 وارد خدمت شد و موشک تین چین-2 (TC-2) نیز یک موشک آشیانه یاب فعال راداری برد متوسط است. البته این دو نوع موشک با نام های «اسکای سورد 1و 2» نیز شناخته می شوند.
پیکربندی این جنگنده دارای شباهت هایی با برخی از جنگنده های مطرح غربی است. از جمله فرم دماغه و آنتن های جلوی کابین خلبان، که دارای شباهت هایی با هواپیمای جنگنده اف-16 است که همواره مورد توجه تایوان بوده و بعدها هم بدان دست یافت.
نوع بالها، سکان های افقی و سکان عمودی تکی و دو موتور کوچک این جنگنده و برخی موارد دیگر نیز، از توجه طراحان آن به طرح جنگنده اف-5 تایگر که سالیان متمادی در خدمت نیروی هوایی تایوان بوده خبر می دهد. جنگنده اف-5 به دلیل طرح ساده اما کارآمد خود، از سوی دیگر کشورها نیز به عنوان مبنایی برای توسعه طرح های بومی مورد استفاده قرار گرفته است.
شکل ورودی های هوای موتور و ریشه بال امتداد یافته بر روی آن نیز شباهت زیادی به این طرح در جنگنده تهاجمی اف/آ-18 دارد.
در زمینه پیشرانه، پس از عدم همکاری شرکت های مدنظر AIDC، سرمایه گذاری مشترک با یک شرکت کمتر مطرح به نام «گرت» که هم اکنون با نام «هانی ول»شناخته می شود، تنها راه حل عملی شمرده شد. اما این بخش از برنامه هم بارها به دلیل مسائل سیاسی، دستخوش تغییرات گردید و برخی از فعالیت های انجام شده در زمینه پیشرانه برای پیشگیری از اعتراضات چین به همکاری های بین المللی با AIDC ، به طور رسمی اعلام نشد و منجر به محدودیت های وزنی در فرآیند طراحی و توسعه این هواپیما گردید.
چینگ کو مجهز به یک رادار پالس داپلر چندحالته GD-53 با نام عمومی «گولدن دراگون» بوده که در واقع توسعه¬ای از رادار AN/APG-65 شرکت جنرال الکتریک برای جنگنده اف-20 تایگرشارک است و دارای توانایی «نگاه به پایین، شلیک به پایین» بهبود یافته می باشد. این رادار، بیشینه برد 57 کیلومتر در حالت نگاه به بالا و 39 کیلومتر در حالت نگاه به پایین داشته و توانایی ردگیری همزمان 10 هدف و درگیری همزمان با دو هدف(به گفته برخی منابع، با یک هدف)، با موشک های هوابه هوای راداری فامد(فراتر از میدان دید) تین چین-2 را دارد.
در داخل کابین این جنگنده نیز سه نمایشگر چند منظوره دیجیتال بزرگ و دو نمایشگر کوچک قرار دارد. ساید استیک(دسته هدایت کناری) نیز نشان از وجود سامانه «کنترل پرواز با سیم(FBW)» در این جنگنده دارد.
تایوانی ها پس از خروج آخرین فروند نمونه A/B چینگ کو از خط تولید، برنامه ارتقاء این جنگنده را سرعت بخشیدند بطوریکه در سال 2006 دو پیش نمونه از مدل C/D این جنگنده ساخته شده بود. در نتیجه این برنامه، امکان حمل 771 کیلوگرم سوخت اضافی و یک مجموعه اویونیکی بهبود یافته، توانایی های بهتر در جنگ الکترونیک، و ارابه فرود مستحکم تری برای F-CK-1 فراهم شد.
این جنگنده با طول 14.21، دهنه بال 9.46 و ارتفاع 4.42 متر، و برخورداری از دو موتور توربوفنF125 با بیشینه رانش 9500 پوند برابر با 42 کیلونیوتن، دارای وزن خالی 6500 و بیشینه وزن 12000 کیلوگرم بوده و توان حمل حدود 3900 کیلوگرم محموله جنگی را دارد.
چینگ کو همچنین، سقف پرواز 16800متر، بیشینه سرعت 1.8 ماخ برابر با 1911 کیلومتر بر ساعت در ارتفاع بالا، و برد 1100 کیلومتر دارد.
چهار جایگاه حمل جنگ افزار زیر بالها، دو جایگاه در نوک بالها و دو تا هم در زیر بدنه به همراه یک قبضه توپ شش لول 20 میلیمتری معروف «ولکانM61A1» مستقر در ریشه بال چپ، امکان حمل چهار موشک هوا به هوای کوتاه برد و چهار موشک میانبرد و همچنین مخازن سوخت اضافی در زیر بالها و بدنه، از جمله قابلیت های این جنگنده شرق آسیایی است.
این جنگنده، که یک نمونه آموزشی نیز از آن توسعه داده شده، تنها در خدمت نیروی هوایی تایوان بوده و قیمتی بین 25 تا 30 میلیون دلار دارد.
ماجرای ساخت این جنگنده به آنجا باز می گردد که آمریکا به عنوان اصلی ترین تأمین کننده تسلیحات مدرن برای تایوان، در پی بهبود روابط خود با چین از تحویل برخی اقلام درخواستی تایوانیها از جمله جنگنده خودداری کرد.
با توجه به تمایل دیرینه سران سیاسی تایوان برای داشتن حکومت مستقل از چین قدرتمند، این کشور ناگزیر از افزایش توان نظامی خود بوده است، آن هم در برابر پرجمعیت ترین کشور دنیا که دارای یکی از بزرگترین و مجهزترین ارتشهای دنیا نیز هست. ضرورت موازنه قوا با چین از نگاه قدرتهای جهانی خصوصاً ایالات متحده آمریکا نیز به عاملی برای توجه آنها به تایوان و تقویت بنیه نظامی این کشور منجر شد.
در نتیجه انواع گوناگونی از تسلیحات غربی و آمریکایی از جمله هواپیماهای جنگنده، روانه تایوان گردید اما آمریکا به عنوان اصلی ترین تأمین کننده تسلیحات مدرن برای تایوان، با نگاه منفعت طلبانه، در پی بهبود روابط خود با چین از تحویل برخی اقلام درخواستی تایوانیها از جمله جنگنده های چند منظوره، خودداری نمود. بازخورد ناشی از این عمل در بین مسئولین تایوان، آنان را به این فکر واداشت تا خود، وارد عرصه شده و برای تجهیز نیروی هوایی کشورشان به یک جنگنده پیشرفته دست به کار شده و با اتکا بر توان داخلی چنین محصولی را به تولید انبوه برسانند.
اما با توجه به روابط خوب این کشور با غرب، سعی در استفاده از تجربه شرکت های مطرح و بهترین تجهیزات قابل دستیابی از آنان نیز داشتند. حاصل این تلاشها، جنگنده F-CK-1 با نام عمومی «چینگ کو» شد. چینگ کو، نام رئیس جمهور فقید تایوان، «چیانگ چینگ کو» است.
در سال 1980، شرکت توسعه صنایع هوافضایی تایوان(AIDC) که یک شرکت دولتی می باشد، مأمور طراحی یک رهگیر سریع بومی شد و پس از امضای ابلاغیه مشترک 1982 چین-آمریکا، که فروش های نظامی به تایوان را محدود می ساخت و تا حد زیادی امکان دستیابی نیروی هوایی تایوان را به اف-16 ویا اف-20 را محدود می کرد، ادامه پروژه جنگنده بومی(IDF) حتمی شد. اما موضوع انتقال پنهان برخی فناوری ها به تایوان، همواره به این برنامه کمک می نمود.
در سال 1989 نخستین پرواز نمونه تکنفره این هواپیما انجام شد و در سال 1994 عملیاتی گردید. تا سال 1999 تعداد 131 فروند به علاوه 6 فروند پیش نمونه، از این جنگنده بمب افکن سبک وزن ساخته شد.
در راستای این برنامه دفاعی، صنایع هوایی تایوان، کار توسعه موشک های هوابه هوای بومی را نیز در دستور کار قرار دادند که حاصل آن، موشک های « تین چین-1و2» است. موشک کوتاه برد تین چین-1 (TC-1) دارای جستجوگر فروسرخ کوتاه برد بوده و از 1991 وارد خدمت شد و موشک تین چین-2 (TC-2) نیز یک موشک آشیانه یاب فعال راداری برد متوسط است. البته این دو نوع موشک با نام های «اسکای سورد 1و 2» نیز شناخته می شوند.
پیکربندی این جنگنده دارای شباهت هایی با برخی از جنگنده های مطرح غربی است. از جمله فرم دماغه و آنتن های جلوی کابین خلبان، که دارای شباهت هایی با هواپیمای جنگنده اف-16 است که همواره مورد توجه تایوان بوده و بعدها هم بدان دست یافت.
نوع بالها، سکان های افقی و سکان عمودی تکی و دو موتور کوچک این جنگنده و برخی موارد دیگر نیز، از توجه طراحان آن به طرح جنگنده اف-5 تایگر که سالیان متمادی در خدمت نیروی هوایی تایوان بوده خبر می دهد. جنگنده اف-5 به دلیل طرح ساده اما کارآمد خود، از سوی دیگر کشورها نیز به عنوان مبنایی برای توسعه طرح های بومی مورد استفاده قرار گرفته است.
شکل ورودی های هوای موتور و ریشه بال امتداد یافته بر روی آن نیز شباهت زیادی به این طرح در جنگنده تهاجمی اف/آ-18 دارد.
در زمینه پیشرانه، پس از عدم همکاری شرکت های مدنظر AIDC، سرمایه گذاری مشترک با یک شرکت کمتر مطرح به نام «گرت» که هم اکنون با نام «هانی ول»شناخته می شود، تنها راه حل عملی شمرده شد. اما این بخش از برنامه هم بارها به دلیل مسائل سیاسی، دستخوش تغییرات گردید و برخی از فعالیت های انجام شده در زمینه پیشرانه برای پیشگیری از اعتراضات چین به همکاری های بین المللی با AIDC ، به طور رسمی اعلام نشد و منجر به محدودیت های وزنی در فرآیند طراحی و توسعه این هواپیما گردید.
چینگ کو مجهز به یک رادار پالس داپلر چندحالته GD-53 با نام عمومی «گولدن دراگون» بوده که در واقع توسعه¬ای از رادار AN/APG-65 شرکت جنرال الکتریک برای جنگنده اف-20 تایگرشارک است و دارای توانایی «نگاه به پایین، شلیک به پایین» بهبود یافته می باشد. این رادار، بیشینه برد 57 کیلومتر در حالت نگاه به بالا و 39 کیلومتر در حالت نگاه به پایین داشته و توانایی ردگیری همزمان 10 هدف و درگیری همزمان با دو هدف(به گفته برخی منابع، با یک هدف)، با موشک های هوابه هوای راداری فامد(فراتر از میدان دید) تین چین-2 را دارد.
در داخل کابین این جنگنده نیز سه نمایشگر چند منظوره دیجیتال بزرگ و دو نمایشگر کوچک قرار دارد. ساید استیک(دسته هدایت کناری) نیز نشان از وجود سامانه «کنترل پرواز با سیم(FBW)» در این جنگنده دارد.
تایوانی ها پس از خروج آخرین فروند نمونه A/B چینگ کو از خط تولید، برنامه ارتقاء این جنگنده را سرعت بخشیدند بطوریکه در سال 2006 دو پیش نمونه از مدل C/D این جنگنده ساخته شده بود. در نتیجه این برنامه، امکان حمل 771 کیلوگرم سوخت اضافی و یک مجموعه اویونیکی بهبود یافته، توانایی های بهتر در جنگ الکترونیک، و ارابه فرود مستحکم تری برای F-CK-1 فراهم شد.
این جنگنده با طول 14.21، دهنه بال 9.46 و ارتفاع 4.42 متر، و برخورداری از دو موتور توربوفنF125 با بیشینه رانش 9500 پوند برابر با 42 کیلونیوتن، دارای وزن خالی 6500 و بیشینه وزن 12000 کیلوگرم بوده و توان حمل حدود 3900 کیلوگرم محموله جنگی را دارد.
چینگ کو همچنین، سقف پرواز 16800متر، بیشینه سرعت 1.8 ماخ برابر با 1911 کیلومتر بر ساعت در ارتفاع بالا، و برد 1100 کیلومتر دارد.
چهار جایگاه حمل جنگ افزار زیر بالها، دو جایگاه در نوک بالها و دو تا هم در زیر بدنه به همراه یک قبضه توپ شش لول 20 میلیمتری معروف «ولکانM61A1» مستقر در ریشه بال چپ، امکان حمل چهار موشک هوا به هوای کوتاه برد و چهار موشک میانبرد و همچنین مخازن سوخت اضافی در زیر بالها و بدنه، از جمله قابلیت های این جنگنده شرق آسیایی است.
این جنگنده، که یک نمونه آموزشی نیز از آن توسعه داده شده، تنها در خدمت نیروی هوایی تایوان بوده و قیمتی بین 25 تا 30 میلیون دلار دارد.
